Araçlarla ilgili ödenen vergilerin haddi hesabý yok. Ülkemizde vergi gelirlerinin ciddi bir bölümünü araç sahipleri karþýlýyor. Aracýn ilk alýmýnda ödenen ÖTV ve KDV'den baþlayarak, akaryakýt için ödenen vergiler, otomotivcilerin ödediði vergiler, Motorlu Taþýt Vergisi, muayene harçlarý, cezalar, geçiþ paralarý vs. derken gerçekten araç sahibi olmanýn maliyeti ciddi derecede yükseliyor. Hal böyle olunca araç sahipleri masraflarý kýsmak için çeþitli yollar arýyor. Araçlara LPG takýlmasý, dizel araba kullanýlmasý gibi yollar hep bu masraflarý aþaðýya çekme arayýþlarýnýn ürünü.
Hep ayný konuyu yazmak istememekle beraber belki bir kez daha hatýrlatmýþ olurum düþüncesiyle ocak aylarýnda Motorlu Taþýtlar Vergisi'ndeki (MTV) indirimli vergi ödeme avantajýndan bahsetmeden geçemiyorum. Bilindiði gibi ülkemizde otomobil, kaptýkaçtý, arazi taþýtlarý, panelvan gibi araçlar motor silindir hacimlerine göre; kamyonet, kamyon, çekici ve benzeri taþýtlar ise yaþlarýna ve azami toplam aðýrlýklarýna göre MTV'ye tabi tutuluyor. Fakat bu hesaplama biçimi birçok araç sahibini maðdur ediyor. Þöyle ki; 1.6 motor sýfýr km araç alan bir kiþi 55 bin, 60 bin liralýk bir araç için yýlda 768 lira vergi öderken, az parasý olan bir kiþi 10 bin liraya aldýðý 1.9 motor 11 yýllýk bir otomobil için 965 lira ödeyecek. Araç eski model ve yüksek MTV'li olduðu için deðeri de sürekli düþüyor. Satýlmak istenirse bile aracý alan olmuyor. Ancak bu durumdakilerin maðduriyeti bir nebze de olsa hafifletilebilir durumda. Maliye, piyasa deðerine oranla oldukça yüksek tutarda vergi talep ettiði araçlara, kasko deðeriyle orantý kurulmak suretiyle daha düþük tarifeden vergi ödeme imkâný tanýyor. Ýþin ilginç tarafý Maliye kendisinin de fazla vergi aldýðýný kabul ettiði bu tür araçlarýn vergisini düþürme yerine, düþük tutarda vergi için kiþisel baþvuru þartý arýyor. Tabii olarak bu imkândan haberi olup baþvuranlar avantajdan faydalanabilirken, haberi olmayanlar veya vergi dairesine baþvurmayý ihmal edenler yüksek tutarda vergi ödemek durumunda kalýyor.
DÜÞÜK VERGÝ ÝÇÝN NELER YAPILMALI?
Yukarýda bahsettiðim gibi özellikle silindir hacmi ve yaþý büyük araç sahiplerinin daha düþük vergi ödemeleri mümkün. Uygulamadan faydalanmak için taþýtýn kasko sigortasýnýn yaptýrýlmýþ olmasý da gerekmiyor. Bakanlar Kurulu kararý ile getirilen uygulamaya göre; MTV Kanunu'nun (I) sayýlý tarifesinde yer alan otomobil, kaptýkaçtý, arazi taþýtlarý ve benzeri taþýtlar için uygulanacak olan Motorlu Taþýtlar Vergisi tutarlarý, bu araçlarýn kasko sigortasý deðerlerinin yüzde 5'ini aþýyorsa, bu taþýtlara ait vergi tutarlarý, ayný yaþ grubundaki bir alt kademedeki taþýtlara isabet eden vergi tutarý olarak uygulanýyor.
Bu hesaplamalarda araçlarýn kasko sigortasý poliçesinde belirtilen sigorta deðerleri deðil, Türkiye Sigorta ve Reasürans Þirketleri Birliði tarafýndan ocak ayýnda yayýnlanan 'Motorlu Kara Taþýtlarý Kasko Deðer Listesi'nde yer alan deðerler esas alýnmalý. Bu yüzden mesela herhangi bir sebeple hasarlý duruma gelmiþ olan taþýtlarýn hasar durumlarý, Motorlu Taþýtlar Vergisi tutarý için esas alýnacak olan kasko sigortasý deðerinin belirlenmesinde dikkate alýnamýyor.
Sizin de otomobil, kaptýkaçtý, arazi taþýtýnýz vs. varsa yandaki tablodan Motorlu Taþýtlar Vergisi'ni ne kadar ödeyeceðinize bakýn. Ödeyeceðiniz yýllýk toplam vergi, aracýnýzýn kasko deðerinin yüzde 5'inden fazla ise ayný yaþ grubunun bir alt kademesinde yer alan taþýtlara isabet eden vergiyi ödeyebilirsiniz. Aracýn yaþýný tespit ederken model yýlýný 1 yaþ kabul etmek ve içerisinde bulunduðumuz yýlý da hesaplamalara dâhil etmek gerekiyor. Bu imkândan faydalanmak isteyen mükelleflerin vergi dairesinden veya Gelir Ýdaresi'nin resmi internet sitesinden temin edebilecekleri formu yetkili sigorta acentesine düzenlettirmeleri ve bu formun ilâve edileceði dilekçe ile Motorlu Taþýtlar Vergisi yönünden baðlý bulunduklarý vergi dairesine müracaat etmeleri gerekiyor. Bu arada geçtiðimiz yýllarda bu uygulamadan haberi olmadýðý için fazla vergi ödeyenlerin düzeltme talebinde bulunarak fazladan ödedikleri vergiyi iade alabileceklerini hatýrlatayým.
ÖZÜRLÜ PLAKALI ARAÇLARA MTV YOK
Bu uygulamadan (I) sayýlý tarifede yer alan otomobil, kaptýkaçtý, arazi taþýtlarý ve benzeri taþýtlar faydalanabiliyor. Araç tescil belgesinde veya trafik belgesinde arazi taþýtý (4x4), çift kabin kamyonet (4x4), çift kabin kamyonet arazi taþýtý, kamyonet (4x4), kamyonet arazi taþýtý þeklinde tanýmlanan taþýtlar I sayýlý tarifeye göre vergilendirildiði için bu uygulamadan faydalanabilecek. Fakat çift kabin (4x2) kamyonet þeklinde tanýmlanan 3+1, 4+1 veya 5 yolcu taþýma kapasiteli taþýtlar ise yük taþýma kýsýmlarýnýn açýk veya kapalý olmasýna bakýlmadan panelvan olarak II sayýlý tarifeye göre vergilendirildiði için indirimden faydalanamýyor. Özürlüler için alýnan araçlarýn MTV'den istisna olduðunu yani bu araçlar için vergi ödenmeyeceðini de hatýrlatayým.
Ýnternetten yatýrýlan MTV'lerin yazýcýdan alýnan çýktýsý vergi dairesince makbuz olarak kabul edilmiyor. Ýnternetten ödeyenlerin en yakýn banka þubesinden vergi tahsil alýndýsý almalarý gerekiyor. Ayrýca bankalardan yapýlan ödemelerde sorun yaþamamak için plaka, vergi sicil numarasý (ruhsat sahibinin vergi sicil numarasý kullanýlmalýdýr), vergi dairesi, ad, soyad/unvan vb. tahsilat bilgilerinin tam ve doðru girilmesi gerekiyor. Bu tür ödemelerin vergi dairesi hesaplarýna aktarýlmamasý ihtimaline binaen vergi tahsil alýndýlarýnýn muhafaza edilmesinde fayda var.

Yeni yýlda MTV tutarlarý
Motorlu Taþýtlar Vergisi Kanunu'na göre her takvim yýlý baþýndan geçerli olmak üzere önceki yýlda uygulanan vergi miktarlarý o yýl için Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarýnca tespit ve ilan olunan yeniden deðerleme oranýnda artýrýlýyor. 2011 yýlý için yeniden deðerleme oraný yüzde 10,26 olarak tespit edildi. Buna göre, 2012 yýlýnda otomobil, kaptýkaçtý, arazi taþýtlarý ve benzerleri ile motosikletler yandaki tarifeye göre vergilendirilecek. Araç sahipleri, bu tutarý iki eþit taksitte ödeyebilecek. Bu verginin birinci taksitinin bu ayýn sonuna kadar, ikinci taksitinin de temmuz ayý sonuna kadar yatýrýlmasý gerekiyor.
Ahmet Yavuz
ZAMAN